Η Αλήθεια

(σαν απο-κάλυψη)

Ο Χριστόφορος Κολόμβος διακήρυξε μια μέρα: «Φεύγω ν’ ανακαλύψω την Αμερική». Κι έφυγε. Μετά από ένα μακρινό ταξίδι διακρίνει ξαφνικά στεριά. «Είναι η Αμερική», φωνάζει στο πλήρωμά του. Προσεγγίζουν και αποβιβάζονται. Στην παραλία βλέπουν μπροστά τους μια ομάδα Ερυθροδέρμων να διαβουλεύεται με τον αρχηγό τους. Οι δυό ομάδες αλληλοπαρατηρούνται. Ο αρχηγός των Ερυθροδέρμων προχωράει με μεγαλοπρέπεια προς την ομάδα του Κολόμβου. Φθάνοντας μπροστά στον αρχηγό των Λευκών σταματά και τον ρωτάει: «Εσύ είσαι ο Χριστόφορος Κολόμβος;» Στην καταφατική απάντηση του τελευταίου γυρνάει προς τους δικούς του και λέει: «Παιδιά, του λοιπού είναι ανώφελο να κρυβόμαστε, μας ξε-σκέπασαν».

(σαν ερώτηση)

Για χρόνια και χρόνια ένας γέρος δάσκαλος μυούσε στην πνευματικότητα ένα νεαρό υποψήφιο για την υπέρτατη σοφία. Όταν και οι δύο νόμισαν πως ο στόχος τους είχε επιτευχθεί, όρισαν μια τελευταία συνάντηση πριν χωρίσουν οριστικά. Προτού τελειώσει κι αυτή, ο μαθητής θέλησε να υποβάλει στον μυητή του μια ακόμα ερώτηση, αρχέγονη και τελική. Μόλις του δόθηκε η άδεια, την διατύπωσε έτσι: «Τι είναι η αλήθεια;». «Είσαι ακόμα πολύ άπειρος για να το μάθεις», του αντιπρόταξε ο γεροδάσκαλος. «Γύρνα τον κόσμο, διαλογίσου, μη διστάσεις να κάνεις έργα φθαρτά και να τα χαλάσεις κι έλα πάλι να με βρεις σε δέκα χρόνια για να σου απαντήσω στην πιο σημαντική απ’ όλες τις ερωτήσεις».

Δέκα χρόνια αργότερα, ο νέος (ήδη λιγότερο νέος) ξανάρθε να δει τον πνευματικό οδηγό (αρκούντως γερασμένο). Περπάτησαν αρκετά δίχως ν’ ανταλλάξουν κουβέντα, για να καθήσουν στο τέλος στην άκρη μιας λιμνούλας. Ο μαθητής μίλησε πρώτος: «Παρακολούθησα τη μυητική σου διδασκαλία και μου τα έμαθες όλα∙ στη συνέχεια γύρισα ολόκληρο τον κόσμο, σκέφτηκα, έπαθα κι έδρασα∙ τα δοκίμασα όλα∙ δεν μου λείπει παρά η οριακή σου απάντηση στην απόλυτα κεντρική ερώτησή μου∙ μου την είχες υποσχεθεί∙ τι είναι η αλήθεια;». Ο υπέργηρος διδάσκαλος τον κοίταξε με βαθιά συμπάθεια και του απάντησε χαμηλόφωνα: «Η αλήθεια, τι είναι αυτό;».

Κ. Αξελός, Φιλο-σοφικά Αν-έκδοτα, Περιοδικό η λέξη (τεύχος 34), μετάφραση: Θ. Σκάσσης

[Ευχαριστώ: http://www.ekebi.gr ]

Ο Άνθρωπος είναι αυτό που κάνει

 

Τώρα μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα γιατί ή θεωρία μας [ο υπαρξισμός] προξενεί φρίκη σε μερικούς ανθρώπους. Γιατί συχνά ένα μόνο τρόπο έχουν για να αντέχουν την αθλιότητα τους. Να σκέφτονται: «οι περιστάσεις υπήρξαν εναντίον μου. Τα πράγματα μού πήγανε κόντρα. Άξιζα πολύ περισσότερο απ’ ό,τι έγινα. Βέβαια, δεν γνώρισα τον μεγάλο έρωτα ή τη μεγάλη φιλία, αλλά σ’ αυτό φταίει το γεγονός ότι δεν έλαχε να συναντήσω τον άντρα ή τη γυναίκα που να ήταν άξιοι για την αγάπη ή για τη φιλί μου. Δεν έγραψα πολύ καλά βιβλία και γι’ αυτό φταίει το ότι δεν είχα πολύ διαθέσιμο ελεύθερο καιρό στη διάθεσή μου. Δεν έκανα παιδιά για να τους αφιερωθώ, γιατί δεν βρήκα τον άνθρωπο που θα μπορούσα να φτιάξω μαζί του τη ζωή μου. Έμειναν λοιπόν αχρησιμοποίητες μέσα μου και είναι πάντα βιώσιμες ένα πλήθος από διαθέσεις, κλίσεις, δυνατότητες, που μου δίνουν μιαν αξία, την οποία ασφαλώς δεν μου επιτρέπει να επικαλεσθώ η σειρά των πράξεών μου.»

Στην πραγματικότητα όμως, για τον υπαρξιστή δεν υπάρχει άλλος έρωτας απ’ αυτόν που οικοδομείται, πραγματώνεται. Δεν υπάρχει δυνατότητα έρωτα παρά μόνο αυτή που εκδηλώνεται σε έναν έρωτα. Δεν υπάρχει μεγαλοφυΐα παρά μόνο αυτή που εκφράζεται στα έργα τέχνης: η μεγαλοφυΐα του Προυστ είναι το σύνολο των έργων του Προυστ. Η μεγαλοφυΐα του Ρακίνα είναι η σειρά των τραγωδιών του και τίποτ’ άλλο. Γιατί να αποδίδουμε στον Ρακίνα τη δυνατότητα να γράψει μία νέα τραγωδία, αφού ακριβώς δεν την έγραψε; Ο άνθρωπος στρατεύει τον εαυτό του στη ζωή, σχεδιάζει ο ίδιος τη φυσιογνωμία του, την προσωπικότητά του και πέρα απ’ αυτή την προσωπικότητα δεν υπάρχει τίποτα. Φυσικά, η σκέψη αυτή μπορεί να φανεί σκληρή σε κάποιον που δεν πέτυχε στη ζωή του. Απ’ την άλλη μεριά όμως, προδιαθέτει τους ανθρώπους να καταλάβουν πως μόνον η πραγματικότητα μετράει, πως το όνειρα, οι προσδοκίες, οι ευσεβείς πόθοι, οι ελπίδες, άλλο δεν κάνουν απ’ το να καθιστούν τελικά τον άνθρωπο ένα χαμένο, απογοητευμένο όνειρο, γεμάτο ελπίδες ανεκπλήρωτες, προσμονές ανώφελες. Τον καθορίζουν δηλαδή αρνητικά και όχι θετικά.

J. P. Sartre, «Ο Υπαρξισμός είναι ένας Ανθρωπισμός», Εκδ. ΑΡΣΕΝΙΔΗΣ – απόσπασμα.

Η Βίβλος των Ηδονών

«…Αν ο έρωτας είναι τυφλός, ο λόγος είναι ότι δεν βλέπει τίποτα με τα μάτια της εξουσίας. Μην ελπίζετε να κρίνει και να κυβερνήσει, γιατί αγνοεί την ανταλλακτική σχέση. Αρκείται στον εαυτό του. Όντας το κέρας της Αμάλθειας της σεξουαλικότητας, εκφράζει καλύτερα απ’ οτιδήποτε άλλο στον κόσμο του ευνουχισμού, τη θέληση για ζωή και την υπέροχη αγριάδα της.

Αν, πάντως, οι εραστές που χτες λατρεύονταν χωρίζουν ξαφνικά μέσα στο μίσος και στην περιφρόνηση, η αιτία δεν βρίσκεται σε κάποιο αναλλοίωτο νόμο της παρακμής, σε κάποια αδυσώπητη μοίρα της κούρασης. Προέρχεται από τη μέγγενη των ανταλλαγών, που μαραίνει τα πάθη, σβήνει τις φλόγες της καρδιάς, πνίγει τις παρορμήσεις…

Αντί να μείνουν άπληστοι για τα πάντα μέχρι την εσχατιά του κορεσμού, να που οι εραστές επικαλούνται το καθήκον, απαιτούν αποδείξεις, αναζητούν μια παραγωγικότητα της στοργής. Επιβάλλονται νόρμες συνοδευόμενες από την απαίτηση της αυστηρής τήρησής τους, δεν γίνεται πια ανεκτή η απερίσκεπτη λήθη, η αδεξιότητα, το ανάρμοστο, η φαντασιοκοπία, τα πάντα αποτελούν αφορμή επιπλήξεων και κυρώσεων. Επειδή τους λείπει η θέληση να δημιουργήσουν την αλλαγή όπου θα ξαναβρεθούν, δανείζονται τα δεκανίκια της κοινωνίας που τους ακρωτηριάζει από τη γενναιοδωρία τους.

Η ψυχρή λογική αποδιώχνει την τρέλα της αφθονίας και έρχεται να κάνει απολογισμό των πραγμάτων. Έφτασαν οι ύπουλοι καιροί του να ζητάς και να δίνεις λογαριασμό, των υποχρεώσεων που πληρώνουν εντόκως τα αναγνωριζόμενα δικαιώματα, των φιλιών έναντι φιλιών που προαναγγέλλουν το ‘‘μία σου και μία μου’’ του απελπισμένου γοήτρου.

Με το να ιδιοποιούνται ο ένας τον άλλο, με το να μετράνε την αμοιβαία στοργή, ο καθένας καταλήγει να πειστεί ότι τα προτερήματα του άλλου ήταν προϊόν της φαντασίας, ότι η γενναιοδωρία δεν ανταμείβεται όπως πρέπει κι ότι η έλξη δεν ήταν καθόλου δικαιολογημένη. Ο έρωτας διαμαρτύρεται ότι εκχωρήθηκε σε αφερέγγυο οφειλέτη, οι απογοητεύσεις συντάσσουν ένα πιστοποιητικό χρεωκοπίας, το πάθος καταλήγει στη μικροπρέπεια, η στοργή στο παζάρεμα, η φιλία στη συκοφάντηση…

Πώς να ζήσουμε σ’ ένα κόσμο όπου τα πάντα πληρώνονται; Τις λίγες απολαύσεις που σας απέμειναν να προσφέρετε στους άλλους και στον εαυτό σας, έχετε βαλθεί να τις ανταλλάξετε, να τις λογαριάσετε, να τις ζυγίσετε [να ορίσετε ισοτιμίες]…

…Το να πίνουμε με ακόρεστη δίψα από το ποτήρι της ζωής είναι η καλύτερη εγγύηση ότι δεν θα στερέψει ποτέ. Αυτό το ξέρουν τα παιδιά, που παίρνουν τα πάντα για να τα προσφέρουν στην τύχη. Η αισθησιακή αφθονία ζωογονεί τις τοπιογραφίες τους πριν η οικονομική επιταγή αρχίσει την αντίστροφη μέτρηση του βιώματος. Πριν μάθουν την ανταποδοτικότητα, πριν μυηθούν στο να αξίζουν ένα δώρο, να απαιτούν τα οφειλόμενα, να ανταμείβουν για ένα κέρδος, να τιμωρούν για μία υποτίμηση, να ευχαριστούν εκείνους που τους αφαιρούν ένα προς ένα τα θέλγητρα μιας ύπαρξης δίχως αντάλλαγμα.

Το ίδιο ισχύει και για τους παθιασμένους, αυτά τα παιδιά που ξανά-ανακαλύφθηκαν μέσα στον εαυτό τους. Οι εραστές δίνουν τα πάντα και παίρνουν τα πάντα ανεπιφύλακτα. Σαν να συναγωνίζονται ποιός θα προσφέρει τα περισσότερα δίχως να ζητά τίποτα σε ανταπόδοση. Κι αυτό δεν παύει να δίνει περισσότερη δύναμη στον έρωτα, που αντλεί νέες απολαύσεις ακόμα κι από τις ατονίες του και τις εξαντλήσεις του…

Αν η συγκυρία των συναντήσεων μου προσφέρει τον έρωτα σου και σου προσφέρει τον δικό μου, μην υποβιβάζεις την αρμονία των επιθυμιών μας σε αντάλλαγμα… [Πρέπει να ζητώ ανταπόδοση] για να αγαπήσω; …τόσο λίγο αγαπώ τον εαυτό μου; …Όποιος δεν είναι γεμάτος από τις δικές του επιθυμίες δεν μπορεί να δώσει τίποτα. Όποιος βαδίζει στο δρόμο του δούναι και λαβείν, προχωρά σιγά σιγά προς την ανία, την κούραση και το θάνατο…

…Όποιος ξέρει να αφουγκράζεται προσεκτικά την απόλαυση, αγνοεί πατρίδες και σύνορα, αφέντες και δούλους, κέρδος και ζημιά. Η σεξουαλική πληθώρα είναι αυτάρκης, έχει στο χώρο της και στο χρόνο της αρκετή τόλμη για να συντρίψει ό,τι την εμποδίζει…»

Raoul Vaneigem, Η Βίβλος των Ηδονών – απόσπασμα

[ Ευχαριστώ: http://isotita.wordpress.com/raoul-vaneigem-%CE%B7-%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%BF%CF%83-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B7%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CF%89%CE%BD/ ]