Friedrich Nietzsche

Image

Γερμανός φιλόσοφος, ποιητής, συνθέτης και φιλόλογος, ο Φ. Νίτσε εντάσσεται στο πάνθεον των πρώτων υπαρξιστών φιλοσόφων, που έθεσαν υπό αμφισβήτηση εδραιωμένες πεποιθήσεις γύρω από τον άνθρωπο, την επιστήμη, την πίστη, το νόημα της ζωής, την ηθική και τις συμβάσεις της κοινωνίας. Επηρεασμένος από το έργο των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, τον Βάγκνερ και τον Σοπενχάουερ (που αργότερα θα απορρίψει), θα αναζητήσει τα κίνητρα που κρύβονται κάτω από την παραδοσιακή θρησκεία, την ηθική και τη φιλοσοφία της Δύσης. Τα έργα και οι αφορισμοί του, δημοφιλείς μέχρι τις ημέρες μας, προτείνουν μία εναλλακτική θεώρηση της ζωής και του ανθρώπου και δίνουν έμφαση στη δύναμη της βούλησης, ως πηγής και μοχλού ανάπτυξης του ανθρώπου και των δυνατοτήτων του.

Στο σημαντικό βιβλίο του «Τάδε έφη Ζαρατούστρα», ο Νίτσε θα επιχειρήσει μία μαζική επανεκτίμηση όλων των αξιών και θα θέσει το ερώτημα της λεγόμενης «αιώνιας επιστροφής»:  Αν υπήρχε αυτή η δυνατότητα, κατά πόσο ένας άνθρωπος θα ήταν έτοιμος να δεχθεί να επιστρέφει διαρκώς στην ζωή που έχει ζήσει, χωρίς να αλλάξει ούτε ένα λεπτό από αυτή; Ο Ζαρατούστρα, που χωρίς κανέναν δισταγμό ή υπεκφυγή θα απαντούσε θετικά σε αυτό το ερώτημα, είναι ένας Υπεράνθρωπος, που απέχει από τον μέσο άνθρωπο περισσότερο από ό,τι απέχει ο άνθρωπος από τον πίθηκο. Αν και πολέμιος της πολιτικής ισχύος, του εθνικισμού και του αντισημιτισμού ο «Ζαρατούστρα» και οι απόψεις του θα διαστρεβλωθούν και θα χρησιμοποιηθούν από τον Χίτλερ στη διαμόρφωση του προτύπου της Άριας Φυλής.

Στη «Γενεαλογία της Ηθικής», που για πολλούς πρόκειται για το πιο συστηματικό και συγκροτημένο έργο του, θα επιχειρήσει να αποδείξει ότι οι ηθικές και φιλοσοφικές αξίες της Δύσης, όχι μόνο συνέβαλαν στην εξασθένηση του ανθρώπου, αλλά και έφθειραν τα θεμέλια της γνώσης και των επιστημών. Ασθενικός, με χρόνια προβλήματα υγείας, ο Νίτσε θα ταξιδέψει στην Ελβετία, την Ιταλία, την Γαλλία και την Γερμανία, γράφοντας και ξεδιπλώνοντας σκέψεις που άλλαξαν την ιστορία της θεολογίας, της φιλοσοφίας και της ψυχολογίας. Ο «αδελφός» του Καζαντζάκη, επηρέασε βαθύτατα το έργο φιλοσόφων, όπως ο Μαξ Σέλερ, ο Καρλ Γιάσπερς, ο Μάρτιν Χάιντεγκερ, ο Αλμπέρ Καμύ, ο Ζακ Ντεριντά και ο Μισέλ Φουκό, μεγάλων ψυχολόγων, όπως ο Σ. Φρόιντ, ο Κ. Γιουνγκ και ο Α. Άντλερ, το σύνολο της σχολής της ανθρωπιστικής ψυχολογίας (Α. Μάσλοου, Κ. Ρότζερς, Ρ. Μέι) ενώ αποτέλεσε έμπνευση για πλήθος ποιητών και συγγραφέων όπως ο Τόμας Μαν, ο Χέρμαν Έσσε, ο Αντρέ Μαλρώ, ο Αντρέ Ζιντ, ο Τζωρτζ Μπέρναντ Σω και ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Γεννήθηκε σαν σήμερα, 15 Οκτωβρίου του 1844 και διατήρησε ακμαίες μέχρι το τέλος της ζωής του τις προσδοκίες του για τον άνθρωπο: όταν τον ρώτησαν τι είναι αυτό που αγαπάει στους άλλους, εκείνος απάντησε, «οι ελπίδες μου».